آیا تاکنون نام ایدز پرندگان به گوشتان خورده است؟ این بیماری ویروسی، که شباهت‌هایی با ویروس HIV در انسان دارد، یکی از تهدیدهای جدی برای سلامت پرندگان زینتی و اهلی به‌شمار می‌رود. ایدز پرندگان باعث تضعیف سیستم ایمنی پرنده می‌شود و آن را در برابر بیماری‌های ثانویه بسیار آسیب‌پذیر می‌کند. تشخیص زودهنگام، مراقبت مناسب، و جلوگیری از انتقال ویروس به دیگر پرندگان، نقش مهمی در کنترل این بیماری دارد. در این مقاله با علائم، راه‌های انتقال، روش‌های تشخیص و راهکارهای پیشگیری از ایدز پرندگان آشنا خواهید شد.

ایدز پرندگان (PBFD) چیست؟

PBFD یا ایدز پرندگان نخستین بار در سال ۱۹۷۵ توسط دامپزشکان استرالیایی کشف شد(عامل مرگ مشکوک هزاران کاکاتو در استرالیا ویروس PBFD بوده است)

بیماری منقار و پر طوطی یکی از خطرناک ترین بیماری هایی است که ممکن است طوطی به آن دچار شود ،

نام اختصاری این بیماری PBFD (psittacine beak and feather disease) است که معمولا از آن با عنوان ایدز پرندگان یا Bird Aids یاد می شود.

 

بیماری منقار و پر در طوطی سانان، یکی از رایج ترین و مهم ترین بیماری های ویروسی است که به وسیله ی سویه ای متفاوت از سیرکو ویروس قناری ایجاد می شود. نام بیماری با نشانه هایی که اغلب دیده می شوند، چندان همخوانی ندارند، چرا که در این بیماری اختلال منقار چندان رایج نیست و از طرفی ناهنجاری های پر هم به شدتی که در کاکاتو دیده می شود و بر اساس آن بیماری برای اولین بار شناسایی شد، اتفاق نمی افتد.

 

آیا عروس هلندی و کاسکو و مرغ عشق هم ایدز میگیرند ؟

حساس ترین گونه ی طوطی سانان نسبت به ابتلا به این بیماری، کاکاتو می باشد.

بیشترین آمار ابتلا به ویروس PBFD از آن طوطی های استرالیایی و بالاخص خانواده کاکاتو ها(Cockatoo) است ولی تقریبا بیشتر طوطی ها نظیر عروس هلندی , لاوبرد , مرغ عشق , کاسکو و …. به آن مبتلا میشوند

 

عامل ایدز پرندگان چیست؟

عامل این بیماری نوعی ویروس است که منقار و پر و سیستم ایمنی پرنده را درگیر می کند و بین کل خانواده طوطی سانان مشترک است. ویروس PBFD از خانواده CIRCOVIRUS ها است که یکی از کوچک ترین ویروس ها محسوب می شود.

 

 

راه انتقال ایدز پرندگان چیست ؟

ویروس PBFD به شدت واگیردار است و از آن دسته ویروس هایی است که از طریق هوا به راحتی جابه جا می شوند.(Airborn Virus)

ویروس از طریق ترشحات چشم و اشک طوطی ، محتویات چینه دان ( غذا دادن نر به ماده یا غذا دادن والدین به جوجه ها) ، مدفوع ، گرد پر طوطی (تنفس طوطی یا ریختن گرد داخل ظروف غذا یا آب) و… یه راحتی منتقل می شود.

گرد بدن و پر طوطی آلوده حتی از طریق بدن و لباس انسان به راحتی از مغازه پرنده فروشی به منازل و یا سالن تکثیر منتقل می شود. احتمال انتقال ویروس از طریق پرنده ماده به تخم نیز وجود دارد.

دوره نهفتگی این ویروس (زمان ورود ویروس به بدن پرنده تا پدیدار شدن اولین علائم بیماری ) ممکن است از ۳ هفته تا چندین سال به طول انجامد.

علایم فرم مزمن ایدز پرندگان PBFD

• معمولا در طوطی های پیر مشاهده میشود.
• اولین علامت حالت مزمن کم شدن و در نهایت قطع تولید گرد در پر های طوطیست.
• سست و نازک شدن پر ها
• کاهش اشتها و وزن پرنده
• خونریزی در محل شکستگی و کنده شدن پر
• تغییر رنگ پر ها
• پلاسیده شدن پر ها
• به وجود آمدن نقاط فرو رفته و خالی در نوک پرنده
• دفرمه شدن و دراز شدن منقار طوطی
• شکستن نوک طوطی
• تغییر حالت و فر خوردن پر ها
• عفونت منقار و دهان در طوطی
• دفرمه شدن و دراز شدن ناخن طوطی
• زخم شدن ناخن طوطی
• ترشحات لزج و سبز رنگ در اشک طوطی
• عفونت های ثانویه (قارچی – باکتریایی – ویروسی)
• در نهایت مرگ طوطی

 

علائم فرم حاد ایدز پرندگان چیست؟

• معمولا در طوطی های جوان (نه جوجه) مشاهده میشود و معمولا علائم بیماری در پرهای ریز و کرکی طوطی ظاهر میشود.
• افسردگی
• استفراغ به دلیل عدم تحرک غذا در چینه دان و به وجود آمدن حالت سکسکه در چینه دان
• اسهال
• بیماری تنفسی و به وجود آمدن حالتی شبیه ذات الریه
• کم شدن اشتها و وزن پرنده
• کنده شدن و ریختن پرها
• شکستن پرها بیماری ایدز پرندگان
• خونریزی در محل شکستگی و کنده شدن پر
• درد شدید در محل شکستگی و کنده شدن پر
• غیر طبیعی و دفرمه شدن پرها
• نهایتا مرگ طوطی

 

علائم ایدز پرندگان در فرم فوق حاد

• فرم فوق حاد ویروس
• معمولا در طوطی های جوجه و خیلی جوان مشاهده میشود و ممکن است علائمی گمراه کننده و پیچیده و ظاهرا غیر مرتبط با بیماری داشته باشد
• افسردگی
• استفراغ به دلیل عدم تحرک غذا در چینه دان و به وجود آمدن حالت سکون در چینه دان
• اسهال
• بیماری تنفسی و به وجود آمدن حالتی شبیه به ذات الریه
• در نهایت مرگ طوطی بدون علائم ظاهری بیماری(حالت غیر طبیعی در منقار و پرهای طوطی)

 

درمان ایدز پرندگان :

متاسفانه هیچ درمان قطعی برای ویروس PBFD وجود ندارد .

در اغلب موارد طوطی آلوده بین چند ماه تا ۲ سال زنده خواهد ماند . در موارد نادر و استثنایی سیستم ایمنی پرنده علیه ویروس پادتن می سازد و علائم بیماری به طور کامل از بین می رود.

 

تشخیص ایدز پرندگان

کیت های تست ویروس از طریق گرد بدن طوطی و آزمایش خون و پر کمک زیادی به تشخیص بیماری قبل از نمایان شدن علائم ظاهری و جلیوگیری از گسترش آن میکنند.

 

 

آیا ایدز پرندگان قابل انتقال به انسان است؟

این بیماری از بیماری های مشترک انسان و طیور نیست ولی انسان می تواند باعث انتقال ویروی از پرنده بیمار به پرنده سالم شود.

ایدز پرندگان ممکن است در نگاه اول بیماری نادری به نظر برسد، اما در صورت بی‌توجهی می‌تواند به‌سرعت میان پرندگان پخش شود و خطرات جدی به همراه داشته باشد. اگرچه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما با تشخیص به‌موقع، قرنطینه‌سازی مناسب، رعایت بهداشت و مشورت با دامپزشک متخصص پرندگان می‌توان روند پیشرفت بیماری را کنترل و کیفیت زندگی پرنده را حفظ کرد. مراقبت آگاهانه، کلید اصلی در جلوگیری از گسترش این بیماری خاموش است.

و در آخر

باید توجه داشت که نباید هر شکستن نوک یا پرکنی را با این بیماری PBFD اشتباه گرفت. و با دیدن اولین علامت از موارد ذکر شد در بالا به دامپزشک پرنده خود اطلاع دهید.

مشاوره دامپزشکی در ارتباط با بیماری های پرندگان

دریافت مشاوره دامپزشکی پرندگان

کلینیک پرندگان زینتی شیراز به صورت شبانه روزی آماده خدمت رسانی به پرندگان شماست

برای مشاوره در مرکز دامپزشکی پرندگان شیراز و سوالات خود پیرامون بیماری ایدز پرندگان با شماره زیر تماس بگیرید

۰۹۱۷۲۲۷۴۰۱۹